ELSA-Lab Noord-Brabant

De hedendaagse technologische ontwikkelingen gaan razendsnel, zeker rond data en AI. Welke grenzen moeten we als samenleving stellen aan wat er technisch mogelijk is? Hoe wegen we (tegenstrijdige) belangen zorgvuldig tegen elkaar af? En wat betekent dit voor concrete innovaties? In het ELSA-Lab komen burgers, bedrijven, overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties samen tot volwaardige antwoorden op dit soort vragen. Door de impact van innovaties integraal te analyseren, zorgt het ELSA-Lab ervoor dat we snel én verantwoord kunnen profiteren van de mogelijkheden die zich aandienen.

Digitale oplossingen nemen in onze samenleving een steeds belangrijkere plek in, door kunstmatige intelligentie worden apps en apparaten bovendien steeds slimmer. Maar is alles wat mogelijk is, ook wenselijk? Gemeenten, burgerinitiatieven, ondernemers en technologie-aanbieders zoeken hierin ieder hun eigen weg. Een landelijk stelsel van ELSA-Labs moet helpen om die zoektocht in goede banen te leiden.

Ethical, Legal and Societal impact Analysis

ELSA staat voor Ethical, Legal and Societal impact Analysis; het is een internationaal beproefde en wetenschappelijk onderbouwde methode om de ethische, juridische én maatschappelijke impact van concrete technologische toepassingen te beoordelen. Deze geïntegreerde manier van kijken brengt kansen en risico’s in beeld, soms zelfs al tijdens het ontwikkelingsproces. In het ELSA-Lab Noord-Brabant worden o.a. de volgende methoden gebruikt om een technologie te beoordelen:

• Analyse van een technologie als onderdeel van een socio-technologisch regime;
• Scriptanalyse van de functionaliteiten, bedoelingen, aannames die in technologie ‘by design’ zijn verwerkt;
• Deskstudie naar eerdere studies over de impact van de technologie;
• Een cyclus van expert panels die zoveel mogelijk een directe interactie aangaan met de aandragers van een nieuwe technologie, de gemeenten die kaders stellen en betrokken burgers die vragen hebben over nut en noodzaak;
• Dialogen met en tussen groepen betrokken burgers, ondernemers, publieke professionals en organisaties.

Elke ELSA-Lab cyclus rond een vraagstuk beslaat circa 6 tot 10 maanden; daarin wordt een selectie van deze methoden op maat ingezet.

Wetenschappelijk methoden concreet

Het lectoraat Digitalisering en Veiligheid maakt de ELSA-methodiek concreet voor Brabant. Project- en productontwikkelaars, brancheorganisaties, ondernemers, burgers en gemeenten worden geholpen met:

• Bewezen effectieve oplossingen en best practices voor specifieke casussen en toepassingen;
• Direct toepasbare richtlijnen, bijvoorbeeld voor het ontwerpen en beoordelen van digitale producten en diensten;
• Advies voor een snellere beoordeling van hun ideeën. Als de betrokken gemeente de (vergunnings)procedures op elkaar afstemt, verloopt besluitvorming 4x sneller dan wanneer alle procedures na elkaar worden doorlopen: ca. 6-12 maanden in plaats van 3 jaar;
• Relevante, actuele (onderzoeks)gegevens over de regio, zodat zij realistische analyses kunnen maken en betrouwbare voorspellingen kunnen doen;
• Nieuwe kennis en inzichten over maatschappelijke uitdagingen en mogelijke beleidskeuzes;
• Toolkits en trainingen voor medewerkers van bedrijven, gemeenten en groepen van betrokken burgers;
• Een lerend netwerk voor ambtelijke teams van gemeenten en voor de ethische commissies en procedures van Breda, Eindhoven, Helmond en ’s-Hertogenbosch.

Partners

Partners in dit project zijn: het iPartnerschap Rijksoverheid, gemeente ’s-Hertogenbosch, gemeente Eindhoven, gemeente Helmond, gemeente Breda, City Deal Slimme Stad, Impactcoalitie Safety & Security, Veiligheidsregio’s Brabant Midden-West en Brabant Noord-Oost, Regiobureau Integrale Veiligheid Oost-Brabant; Fontys Hogeschool, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Saxion, Tilburg University, Universiteit Twente, University College London; Argaleo, Arriva, Leef Samen, Meld een vermoeden, SafeCity, Textgain, Veiligebuurt.