Peter Novitzky

Peter Novitzky, associate lector/professor bij lectoraat Digitalisering en Veiligheid.

Voor Peter Novitzky is de hele wereld zijn werkterrein. Zowel op universiteiten in België, Canada, Ierland, Nederland en het Verenigd Koninrijk als ver buiten Europa (waaronder Singapore) kennen ze zijn naam. Avans Hogeschool is dan ook bijzonder blij dat Peter zich in oktober 2023 als associate lector aan het lectoraat Digitalisering en Veiligheid heeft verbonden; naast zijn functie als senior onderzoeker aan University College London. Peter is gespecialiseerd in ethiek en opkomende technologieën: “AI zal onze samenleving op allerlei manieren ingrijpend veranderen; het pakken van kansen en het beperken van risico’s zijn twee kanten van dezelfde medaille. Ik zie het als mijn taak om dat proces kritisch te begeleiden.”

Sommige ideeën zijn genialer dan andere. Het idee van lector Ben Kokkeler om elke maand samen een kop koffie te drinken, valt volgens Peter zonder twijfel in die eerste categorie: “Ben en ik kennen elkaar uit de internationale onderzoekswereld; op zijn initiatief dronken we al een aantal jaren regelmatig koffie. Toen hij me vertelde over de vacature in zijn team bij Avans, werkte ik in Canada. Maar ik vond het direct een aantrekkelijke functie. Het nieuwe denken over technologie, waarbij de ethische, juridische en sociale aspecten worden meegewogen, is in Nederland heel groot. Daar komt bij dat ik Nederland al kende, want ik heb mijn eerste en derde post-doctorale onderzoek uitgevoerd aan de universiteiten van Twente en Wageningen, en ik heb lesgegeven aan de TU in Eindhoven. Bovendien was het contact met Ben heel goed; we hadden in het verleden al eens prettig samengewerkt aan een onderzoek. Daarnaast biedt Avans veel kansen op het gebied van onderzoek. Vandaar dat ik ja heb gezegd.”

Drones

Het onderzoek waaraan Peter al in 2016 met Ben Kokkeler werkte, richtte zich op de ethische aspecten rondom de inzet van drones. “Drones zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor militaire doeleinden, maar ze kunnen ook het werk van bijvoorbeeld politie en brandweer ondersteunen. Ook voor commerciële doelen zijn ze interessant. Tegelijkertijd kunnen drones een grote inbreuk op de privacy zijn. Ons onderzoek richtte zich op het formuleren van criteria voor verantwoord gebruik, op het kruispunt van militaire en niet-militaire inzet.”

Razendsnel

Peter heeft een brede en indrukwekkende intellectuele carrière op zijn naam staan: hij studeerde niet alleen magna cum laude af in bio-ethiek, maar promoveerde ook op toegepaste filosofie. “Juist het combineren van deze perspectieven vind ik interessant. AI kan het onze samenleving veel goeds brengen. Maar daarvoor hebben we wel toegewijde mensen nodig, die ervoor zorgen dat we de negatieve kanten ervan onder controle houden”, verklaart hij. Onze samenleving staat volgens hem voor ingrijpende veranderingen. “Neem de komst van ChatGPT; deze gratis chatbot kan dankzij kunstmatige intelligentie en Large Language Models alles schrijven wat je wilt. Dat heeft een enorme impact op de arbeidsmarkt: bepaalde functies worden daardoor op korte termijn overbodig. De ontwikkelingen rondom AI gaan zo snel, dat het al lastig is om vijf jaar vooruit te kijken. Aan voorspellingen waag ik me daarom niet.”

De existentiële zorgen van sommigen deelt hij echter niet. “Ik geloof niet dat AI op het punt staat onze levens over te nemen, ik zie vooral kansen. In Oxford werkte ik bijvoorbeeld mee aan een onderzoek naar hoe AI mensen kan beschermen tegen oplichting via de telefoon. Vooral ouderen worden vaak in de val gelokt – sinds COVID zien we een explosieve stijging – dan wordt hen bijvoorbeeld gevraagd om persoonlijke informatie te geven, geld over te maken of cadeaukaarten te kopen voor de oplichter. Het is technisch mogelijk om een toepassing op je telefoon te installeren, die het specifieke patroon van manipluatie herkent en je tijdig waarschuwt.”

AI tegen huiselijk geweld

In 2023 voerde Peter samen met het lectoraat Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties een literatuurstudie uit naar de inzet van AI bij het voorkomen van huiselijk geweld. “Het is beslist al mogelijk om technologie en data-analyse in te zetten om (dreigend) huiselijk geweld te herkennen en te voorkomen. Maar er is nog te weinig bekend over een verantwoord gebruik hiervan, ons onderzoek toonde aan dat we voorzichting moeten zijn met het doen van aannames op basis van data”, verklaart hij.

ELSA Lab Noord-Brabant

Vanuit het Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht is Peter academic lead van het ELSA Lab Noord-Brabant, een samenwerkingsverband met de Brabantse centrumgemeenten ’s-Hertogenbosch, Eindhoven, Helmond, Tilburg en Breda, op initiatief van het lectoraat Digitalisering en Veiligheid. ELSA staat voor Ethical, Legal and Societal impact Analysis; het is een internationaal beproefde en wetenschappelijk onderbouwde methode om de ethische, juridische én maatschappelijke impact van concrete technologische toepassingen te beoordelen. In het ELSA Lab Noord-Brabant staan cases centraal die ons Centre of Expertise ontwikkelt in samenwerking met het iPartnerschap Rijk. Meer weten? Bekijk hier de websitepagina.

Langer zelfstandig

De komende periode richt Peter zich in samenwerking met collega’s van het Centre of Expertise Perspectief in Gezondheid in op de inzet van slimme technologie in de zorg voor kwetsbare ouderen. “Daarmee kunnen zij langer op een verantwoorde manier thuis blijven wonen; zelfs bij dementie. Denk bijvoorbeeld aan sensoren in huis, die alarm slaat als iemand valt, of technologie die helpt met het tijdig nemen van medicatie”, stelt hij. “Nu ik fulltime voor Avans werk, kunnen we het onderzoek op dit gebied intensiveren. Door experts uit allerlei vakgebieden samen te brengen – van zorgverleners tot juristen, van techneuten tot beleidsmakers – hopen we bij te dragen aan een sterk innovatieklimaat. Ouderenzorg is een thema dat op veel plekken in de wereld aandacht krijgt, ik zal mijn internationale contacten zeker verbinden met Avans.”

Op social media hoeven we echter weinig initiatief van Peter te verwachten. “Het is een bewuste keuze om mijn online aanwezigheid te minimaliseren; tijdens COVID merkte ik dat het me teveel tijd en negatieve energie kostte. Bewuster omgaan met social media: ook dat is een ontwikkeling die internationaal steeds meer navolging krijgt. Het is goed om kritisch te blijven.”

Wie contact wil met Peter, kan hem dus het beste gewoon een mail sturen: p.novitzky@avans.nl.