Burgerparticipatie

Bij het aanpakken van ondermijnende criminaliteit zijn burgers een belangrijke partner. Zij vormen de ‘oren en ogen van de wijk’ en kunnen cruciale informatie verstrekken aan partijen als de gemeente, politie, woningcorporaties en zorgaanbieders. Toch zijn ze daar vaak terughoudend in. Het lectoraat onderzoekt of gerichte (communicatie)interventies ervoor kunnen zorgen dat burgers eerder bereid zijn om signalen van ondermijnende criminaliteit te melden.

We spreken van criminele ondermijning als legale en illegale structuren met elkaar verweven raken. Ondermijning kent allerlei verschijningsvormen: denk aan intimidatie en omkoping van mensen met een officiële functie; het aanleggen van wietplantages in boerenschuren en woonhuizen; het inzetten van jongeren voor de bezorging van illegale pakketjes of het witwassen van crimineel vermogen. Ook bij milieucriminaliteit en zorgfraude worden legale en illegale activiteiten vermengd.

Ondermijnende criminaliteit heeft een negatieve impact op onze samenleving. Je ziet het aan verloedering op straat en verwaarlozing van panden, het kan leiden tot onveilige situaties en een onprettige sfeer in de wijk. Burgers kunnen instanties helpen bij het signaleren van verdachte situaties, maar toch melden zij niet altijd wat ze zien. Dit heeft allerlei redenen: van angst, onverschilligheid en onwetendheid tot eigenbelang en handelingsverlegenheid.

Interventies op basis van segmentatiemodellen

Het lectoraat onderzoekt hoe gerichte (communicatie)interventies de participatiebereidheid van burgers op dit vlak kunnen vergroten. Segmentatiemodellen zouden daarbij kunnen helpen: door burgers volgens bepaalde specifieke kenmerken te categoriseren kunnen interventies op maat worden ingezet. Bij burgers die niets melden omdat ze de signalen van een wietkwekerij of drugslab niet herkennen, is het vergroten van bewustwording een logische interventie. Bij burgers die niets melden omdat ze bang zijn voor de gevolgen, kan het helpen de mogelijkheden voor anoniem melden onder de aandacht te brengen.

Voor dit onderzoek wordt gebruikt gemaakt van een segmentatiemodel dat is gebaseerd op maatschappelijke betrokkenheid (Citizens). Er is inmiddels een online enquête uitgevoerd, die werd aangevuld met verdiepende panelgesprekken. Op basis hiervan werken de onderzoekers met communicatiestrategen en adviseurs openbare orde en veiligheid interventies op maat uit.