Financial Crime Scripting

Financial crime scripting is een nieuwe methode die inzicht geeft in de geldstromen die samenhangen met winstgedreven vormen van criminaliteit, zoals drugshandel. Het idee hierachter is even eenvoudig als doeltreffend: als het lukt om het criminele verdienmodel te frustreren, verliest de criminaliteit zijn aantrekkingskracht. Waarom zou je er nog aan beginnen als misdaad niet meer loont? Het lectoraat Ondermijning ontwikkelt de methode van financial crime scripting (door) en onderzoekt op welke manier hij het beste door opsporingsinstanties en andere (bestuurlijke) partners kan worden ingezet.

Het aanpakken van het verdienmodel van criminele organisaties, het frustreren van de geldstromen en het afpakken van crimineel vermogen staat al jaren hoog op de agenda’s van de politiek en de opsporingsdiensten (zoals de FIOD en Politie Nederland). De jacht op crimineel geld wordt niet alleen ingegeven door een rechtvaardigheidsgevoel, het is ook een effectieve manier om criminele organisaties in kaart te brengen. Veel vormen van criminaliteit zijn immers winstgedreven. Het zicht dat we hebben op het financiële proces, is echter nog beperkt.

Gebaseerd op crime scripting

Financial crime scripting is een methode die door onderzoekers van het lectoraat en experts van de FIOD en Politie Nederland is ontwikkeld om de financiële processen en aspecten van een misdaad in kaart te brengen. Zij baseren zich hiervoor op de meer algemene methode crime scripting: crime scripts geven een chronologische beschrijving van hoe criminelen te werk gaan voor, tijdens en na het plegen van een misdrijf. Daarbij wordt ook gekeken naar de rol van de omgeving. Bij financial crime scripting worden vervolgens ook de financiële aspecten meegenomen. Door precies in beeld te brengen wat de kosten en baten van een misdrijf zijn en hoe de betalingen worden uitgevoerd, wordt duidelijk wie welke rol speelt en hoe het proces gefrustreerd kan worden. Ook kan de methode justitie helpen om bij strafzaken criminele vermogens in te schatten.

Financial crime scripting bouwt voort op reeds bestaande wetenschappelijke en methodologische inzichten en wordt vormgegeven middels een actieonderzoek. Door actie en onderzoek te combineren, kunnen opsporingsinstanties steeds beter geïnformeerd optreden, zowel proactief, preventief als reactief.

In het boek Financial Crime Scripting zetten onderzoekers Thom Snaphaan, Manon Kostense en Teun van Ruitenburg de basisprincipes van de methode uiteen. Ze geven handvatten om ermee aan de slag te gaan en lichten praktijktoepassingen toe.